Հասմիկ Սիմոնյան | ԷՍԹԵՐԻ

Հասմիկ Սիմոնյան

Հասմիկ Սիմոնյան

Էսթերի

ինձ ոչ ոք չի սիրել քեզ նման
և ոչ ոք չի լքել քեզ պես

ճմրթվող թղթերի վրա ես քո անունն էի գրում
հեռու երկինքներից ագռավները գալիս էին ու պատմում քո մասին
ես պատերը կրծում էի շաքարի պես
և օրերիս վրա կիտրոնի պես բարակ շերտիկներ էին մելամաղձի
ես խմում էի հիշողությունը քո մասին
թունդ թեյի փոքրիկ բաժակներով
անընդհատ
անընդհատ
անընդհատ
բայց դու չէիր գալիս
չնայած քամին քո անունն էր շրխկացնում դեմքիս
և դռները փակվում էին իմ առաջ
և ժամերը խլացած գոռում էին`
ինչի չեկար
ինչի հետ չեկար

ինչի չեկար
ինչի հետ չեկար
ինտերնետում ես գտա նկարդ
համբուրեցի ողնաշարդ թափանցիկ
և մատով սահեցրի ականջիդ վրայով
հիմա, երբ ուզում եմ հիշել դեմքս, քո պրոֆիլն եմ հիշում
չձևավորված ու անկենդան հասարակության ֆոնին
հետո եկար կարճաթևով, հետո երկար, վերարկուով չեկար
ես չտեսա դու ոնց ես մրսում ձմռանը
ես չհասցրեցի տաքացնել ձեռքերդ
չերգեցի քեզ համար
չկարդացի քեզ համար
միայն խոսեցինք
շատ երկար
շատ երկար

գլխիս մեջ ցավում էիր
ատամիս մեջ փչանում
ոտքերս թուլանում էին
ու մարմնիս մեջ բացակայությունդ ցավում էր
ու ոչ մի դեղ քո մասին չգիտեր

քո անունը շշնջում էին ծառերն ու կանաչում աչքիս առաջ
քո անունով գիշերներ չքնած ու վատ տեսնող աչքերս լավանում էին
ու հստակ տեսնում թվերն ու տառերը և անգամ համարը`
կանգառին մոտեցող երթուղային տաքսու
քո անունը գրվում էր թղթերին` խզբզոցի տեսքով, իմ ստորագրության,
և վերջապես ինչ տարբերություն իմ անունն էր թե քո
դու հո լավ գիտես ինձ
բոլորից լավ
բոլորից լավ

դատարկ ու ջնջված բառերի կողքին երբեք տաք չի եղել
և չի լինի
իմ ամենատաք տեղը դու էիր
ես կնիհարեի քեզ համար
կհետևեի մաշկիս ու եղունգներիս
քեզ համար կդառնայի ամենասիրունը
ինչ տգեղ եմ ես
ներիր
որ էլ երբեք հետ չես գա

քեզ կփնտրեմ դեռահաս աղջիկների մեջ ու կսխալվեմ
կփնտրեմ տղամարդկանց մեջ ու չեմ գտնի
ու սիրտս սարսափելի կցավա քո կարոտից
երեխաների մասին խոսելուց ես լաց կլինեմ
ու կհեռացնեմ բոլորին
որովհետև առանց քեզ
ինձ նրանք միևնույն են
որովհետև դու նրանց մասին էիր
բայց նրանք քո մասին չեն
քո մասին չեն

ինչի
սառեցիր իմ թեյի ապակե բաժակում
ինչի էլ չես երգում

քո բացակայության կեղտաջրի մեջ պառկած
սրթսրթալով ծալում եմ մատներս
անուններ, ում կողքին տաք էր
ում կրծքին փայտացած մատներս հալվել են ու ծորացել մարմնից ներս
և պատահական ցնցումները` գրանցված տիեզերքում
և հեղափոխությունները` արյունոտ, ձյունոտ, անձրևե
և գահերից ցած սահող
կամ գահերից կառչած արքաները` սառած հետույքով
մի տանձի պոչ չարժեն
երբ այսքան հեռու ես

ու գնացել ես ջրերի խորքից էլ հեռու մի տեղ
և եթե լույսը անջատեմ ու անվերջ շոշափեմ մթությունը
չես լինի
և բացվող լույսս չի համբուրի քո բարակերիզ երակները կապույտ
ճակատիդ
թևիդ
կրծքիդ

քեզ հետ հեշտ չէր լինի, բայց առանց քեզ էլ մի բան չի
ոչ մի բան չի
դրա համար երկար եմ խոսում քո մասին
շատ երկար
որ քրքրվես, բարակես, փոշիանաս, գնաս
մազանոթների միջից իմ բառերի
լեզվի
շուրթերի
քթի
գնաս հեռու
գնաս

ուղղակի գնաս
իմ մաշկ
իմ ոսկոր
իմ սրտամկանի ցավ ու բռնված ձեռք
չգնաս, բայց գնաս
չմնաս, բայց մնաս

ծածկեմ քեզ վերմակով
համբուրեմ
նոր գնաս

 

սառա

սառան լոգանք է ընդունել,
սառան թաքուն հագել է փափուկ խալաթդ,
դու կոմիտաս ես միացրել ֆրանսիական հեռավոր քաղաքի քո բնակարանում
ու գիտես, որ քիչ հետո դուռը կբացվի,
սառան կվազի քեզ մոտ
դու չգիտես, որ երբ դուռը փակվի, ձեռքիդ մեծ ցուցակ կլինի
երևանից գնվելիք խաղալիքների

հունվարի վերջ: օրագիր: բարև, հաս, հաս, ոնց որ լավ չես, հա՞
էսօր հանեցի տոնածառը, լույսերը, զարդերը
մի ժամ պառկել բազմոցին, հիանում էի եղևնու փայլփլուն լույսերով
մտածում էի նրա հետ քայլել մի ուրիշ երկրի ավազների վրա
պառկել ծովին մոտ նրա վերնաշապիկով
շամպայնի շիշ, նրա ֆրանսերեն խոսող շունը, երկու աղջիկներն ու…

մեծ աղջիկը վեց լեզու գիտի, թենիս է խաղում
սպասում է նրա տասնվեցը լրանա,
որ պատմի ինքը չի նրա հայրը
իսպանիայում ծնված փոքր աղջիկը
նրա սառան
հինգ տարեկան հեքիաթ տառապող դաունիզմով

ծերուկ, ծերուկ, երեք հարյուր հազար ունենայիր
կբացեիր քո բարը Ֆրանսիայում
վահագը ջազ կնվագեր
կվերջացնեիր կիսատ ֆիլմդ
կարգին ծերուկ կլինեիր

ուռած մատներով
նախկին թմրամոլ
նախկին բանտարկյալ
եկած-չեկած կորցրել ես հորդ նվիրած մատանին
արծաթե խաչդ ու էլի ինչ-որ բան

սառույցով վիսկի ծխախոտ ջազ
գիշերը դանակի սայրի պես անցնում է մեռյալների ու քնածների միջև
դանդաղորեն անցնում ես մեռած հորդ ու իմ կողքով
սառույցով վիսկի ծխախոտ ջազ մեռած հայրդ

ինչի քո երկիրը էնքան լավը չեղավ
որ դու հանգիստ քնեիր գիշերը
որ ծերացած մայրդ ոչ թե տարված մեջ մի երկու ամիս սպասեր քո դուռ բացելուն
այլ ամեն օր
ինչի փախար քո էրևանից
ինչի փողերդ լցրեցիր թևերդ
ինչի չտեսար ոնց ծնվեց աղջիկդ
ինչի հորդ թաղմանը ներկա չեղար

խաչակնքվում ես
թե ուռած մատներդ աստծո հետ ինչ կապ ունեն
երբ պատուհանիդ տակ քաղցկեղը սերենադ է երգում
խաչակնքվում ես

բարև, իմ հաս, ծերուկն ա, եկել եմ
եկել ես հա՞

անջատում եմ լույսերը
ձայները
հանում եմ մուգ ակնոցներդ, որ ինձ չտեսնես
հանում եմ աչքերդ, որ ինձ ընդհանրապես չտեսնես
վիսկու բաժակում
սառույցի մեջ կծկված
թմրանյութից քայքայված ծակոտկեն մարմնով ծերուկ
ջազ մեռած հայրդ ջազ
մենք մեր հերերն ենք, հաս
մենք մեր հոր բացակայությունն ենք, հաս
սառույցով վիսկի ծխախոտ ջազ

նոր տարին, ֆրանսիայում, հաս…
շոշափելի հայրենիքները ծախու որձեր են, հաս
ինչ-որ կոնկերտ տղամարդիկ
սրած ատամները խրում են մարմնիդ մեջ
ու քո միջից ժայթքող արյունը փողոցային գիշերով է գարշահոտում

իմ հայրենիքը փոքր աղջիկս ա, հաս
մանկապարտեզում ֆրանսերեն ա խոսում, տանը՝ հայերեն
քնելուց առաջ վազում ա մոտս, որ հոտ քաշեմ իրենից
նկարին նայի հեչ կասես հիվանդ ա
ես չէ դու ասա հաս
մեծ ակնոցներով փոքրիկ սառա ինչ լավ ես ժպտում նկարում

վիսկու բաժակում սառույցի մեջ պառկած
դառը ժպտացող իմ ծերուկ
վիսկի ավելացնե՞մ, թե՞ կխեղդվես, ծերուկ
ուրիշ բաժակ բերե՞մ, մի քիչ մեծ բաժակ, մի քիչ մեծ հայրենիք

մահվանից առաջ ինչ կասեիր հորդ, ծերուկ
կասեի
տուր ինձ, պա, հայրենիքը քո, ու ես այն կկորցնեմ իմը գտնելու համար
և ամենավերջում անառակ որդու պես կգամ քո գիրկը
մուրալու քեզնից քո հայրենիքի կորած քարտեզը
որովհետև հայրենիքը ամենամեծ կտավն է երբևէ երազած
և ամենամաքուր թուղթը, որտեղ երբեք չեն գրվելու բանաստեղծություններ
և խոսքը գիր է դառնալու օդում
և
ես քո ծերուկն եմ, հաս, մի քիչ խմել, շատախոսում է ծերուկդ, իմ հաս
ֆրանսիայում, հաս…

Երևանի մեր տան փոքրիկ ցնցուղից գլխիս է պայթում
եռման ջրի հսկա ալիքը
այրող հուժկու ձեռքերով սեղմում է ինձ իմ մեջ
հոսում է ճակատիս քթիս շուրթերիս վրայով
լոգարան, իմ շոգ հայրենիք, ես հալվում եմ քո մեջ, վերջանում
օդ չկա, պետք է հալվել, հալվում եմ

սառույցը հալվում է վիսկու բաժակի մեջ
դանակով հանեցիր սառույցի մեռնող պատերը
էս ա հայրենիքդ ասեցիր

ես աչքերս փակում եմ ու դանդաղ սուզվում ջրի մեջ

ինչ-որ հեռավոր անցյալում պապս լողանալիս բարձրաձայն երգում է
ձախորդ օրերը ձմռան նման կուգան ու կերթան
դու ջահել ես
թալանված սրտով ու թալանած
ջահել ես
մայրդ դուրս է շպրտում պատուհանից տուն բերածդ
փողերդ լցրել ես թևերդ ու պատուհանի տակ սերենադ ես երգում
դու չգիտես
որ ինչ-որ մի հեռավոր ապագայում
աղջիկդ լոգանք է ընդունել, թաքուն հագել է խալաթդ
ու քնելուց առաջ վազում է քեզ մոտ որ դու հոտ քաշես իրենից
ես բարձը սեղմել եմ դեմքիս ու ջրահեղձ բառերը սեղմում են կոկորդս
հայդ մահացել է դու թաղմանը ներկա չես
մայրդ լավ կին է
դու ոչ մեկին չես սպանել քաղաքում ձյուն չկա
քաղաքը չի փոխվել մարդիկ են մի թեթև ծերացել
բայց պահի տակ լացդ ուժեղ գալիս ա
սեղմում ես ձեռքս
ես կծում եմ ծխախոտն ու թքում
նոր տարին վերջացավ հա՞
գնանք սառայի ուզած խաղալիքներն առնենք

 

Լեյլա

o, Լեյլա, աչքը խուփ՝

բրեզենտով ծածկված նավակ,
դեմքի տխուր ջրափոսում:
և արդյոք հե՞շտ է կարդալ այդ աչքով:

օ, Լեյլա, աչքը քո փակ,
նման է մեռած երգի՝
հատ գնացած բառերով, թելը՝ դուրս,
քեզ համար երգե՞լ են հեռվում
մեղրաջրով բացած օրորներ:

Ձեռքերիդ, ձեռքերիդ թե հպվեմ
ճյուղերի բարակն եմ հիշում,
սառած քնքշանքը ձյուների,
օ, Լեյլա, դու գիտե՞ս տաքանալ
ձեռքերով՝ նիհար ցախավել,
որ մայրդ գողացավ քեզ համար
ձեր բակում պաղած ձյան մարդուց:

Քո սիրտը՝ քորոցով կպցրած վարդ,
հիշո՞ւմ ես շուրթերը աղջկա,
ով գրկել շուրթերդ, լացում էր,
օ, Լեյլա,
Լեյլա…
Լեյլա,
իսկակա՞ն էր քո լացը արդյոք,
երբ բառ-բառ կրում էիր արցունքներդ
փակ ու բաց աչքերիդ ջրհորից:

…Ես կրկնում եմ քո անունը,
Լեյլա,
անտեսանելի թիկնոց հագնելու պես…
Դու գրկել ես մորդ, ինչպես նա՝ քեզ,
երբ դու անպաշտպան էիր ու փոքրիկ,
հիմա դու ես գրկել մորդ, ինչպես երեխային կգրկեն,
բայց նորից դու ես անպաշտպան,
և նորից դու ես փոքրիկ,
և ձեռքիդ մեջ տրոփում է սիրտդ՝ կարմիր փշոտ վարդ՝
ամբողջովին ծակծկված ու տկլոր:

Ուզում եմ մնաս հեռվում՝ երբևէ լույս չտեսած գրքի պես:
Ես քեզ չեմ ասում շնորհակալություն,
թեև իմ տունը, անկողինը, այն այգին
ինձ տեսնելուց նաև քեզ են դնում ներկա:

Ես վախենում եմ, Լեյլա, որ երբեք չեմ մոռանա քեզ,
և սարսափում այն օրից, երբ ուրիշն ինձ կգրկի,
ու ես դժվարությամբ կմտաբերեմ անունդ,
հեղինակներ, որ կարդացել եմ քեզ համար,
և գրքեր, որ խորհուրդ եմ տվել քեզ,
անուններ, որ լսել եմ քեզանից,
բառեր, որ սովորեցրել ես ինձ:

Լեյլա, կարելի է հագնվել ու գնալ
առանց հրաժեշտ տալու տնեցիներին,
բանալին՝ դռան շորի տակ, ծաղիկները՝ չջրած,
բայց վարձերը կմուծես, խնդրում եմ:

Ամեն ինչ ուրեմն չի սկսվում միայն
և շարունակվում, ինչպես կառուցումը
բաբելոնյան աշտարակի:

Լեյլա, դու կարող ես ինձ թողնել:
Լեյլա, ես ազատ կին եմ: Կհասկանամ:

Հասմիկ Սիմոնյանի բլոգից

 

1 comment

    • Հասմիկ on 27 Մայիսի, 2014 at 11:28 ե.
    • Reply

    Ամեն անգամ ապշում եմ Հասմիկի գրչից,մտածողությունից ու չեմ կարողանում հասկանալ,ոնցա հնարավոր էսքան հանճարեղ գրել:Էս ինձ համար վերա ամեն ինչից:Ապրի

Թողնել պատասխան

Your email address will not be published.