Category: Արձակ

Լուսինե Լուսնթագ | ԱՆՑՅԱԼԻ ԳՆԱՑՔԸ

Նոր կյանք սկսելու համար պետք է կորցներ հիշողությունը, ազատվեր բոլոր այն մտքերից, որոնք ներկա պահը կանգնեցնում ու կապում էին անցյալին: Ինչպես պարզվեց հետո, դա այնքան էլ հեշտ գործ չէր: Հիշում էր: Կյանքում ամեն ինչ ուշացած էր գալիս, ոչինչ ժամանակին չէր լինում: Հիմա կարող էր գնել բոլոր չստացած տիկնիկները, որոնց մասին երազել էր, որոնք քնում ու արթնանում …

Continue reading

Կոլյա Տեր-Հովհաննիսյան | ՍԱ ՄԱՀՆ ԷՐ

Կոլյա Տեր Հովհաննիսյան

Վրեժին Երեխա ժամանակ մեր թաղում քիչ էին մահանում, մեծ մասամբ՝ տարիքն առած մարդիկ: Այդ օրերին թաղի խոսակցության գլխավոր առանցքը հանգուցյալն էր: Եթե hանգուցյալը ծեր էր, «օղորմի» տալու հետ զավեշտական դեպքեր էին հիշում անցյալից ու թաքուն ժպտում: Դագաղը տանում էին փակ, երկձի դիակառքով ու հետո ձեռքերի վրա մինչև գերեզմանի եզրը: Դագաղ տեսնելիս սահմոկում էինք, հանում գլխարկներս, …

Continue reading

  Գուրգեն Միքայելյան | ԱՔԼՈՐԸ, ԱՎԻԱՑԻՆ ԵՎ ՎԿԱՅԱԳՐՄԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑԸ

-Ա՛յ այսպես պետք է շարժել թևերը, ա՛յ այսպես:- Արծվին դիտողություն էր անում հավը, և արծիվն էլ՝ շվարած, չհասկանալով, թե ինչ է կատարվում, լսում էր: Իսկ այն, ինչ կատարվում էր, ոչ թե սովորական միջոցառում էր, մրցույթ, այլ իրադարձություն…

Continue reading

Բենիկ Ստեփանյան | «ՊՐՈՖԵՍՈՐ» ՎԻՊԱԿԻ ՀԱՂԹԱԹՈՒՂԹԸ

Թումանյանի Գիքորը գյուղից եկավ քաղաք, որ «մարդ դառնա»: Բայց նա «շատ» ավելի մարդ էր, և երևի թե ի՛նքը կարող էր սովորեցներ մարդ լինել: Շատերն են կործանվել գյուղից քաղաք ճանապարհներին, բայց հազարավորները գտել են իրենց, դարձել նշանավոր և մեծատուն: Այս հետաքրքիր մեկնարկն ամենահետաքրքիր հանգուցալուծումն է ստանում արձակագիր Անուշ Ասլիբեկյանի «Պրոֆեսորը» վիպակում: Գեղեցիկ իրերից և բարձր գաղափարներից հեռու Լուիզան, ում պրոֆեսորն Աստղիկ է անվանում, մուտք է գործում իր համար լրիվ այլ աշխարհ, որտեղ գտնում, ապա վերագտնում է իրեն. «…մի անգամ, փոշին սրբելիս, փշրեցի նրա վենետիկյան ապակուց հսկայական ծաղկամանը (հետո՝ իմացա ծագման մասին): Պրոֆեսորը չզայրացավ, ասաց՝ մոտեցեք, Աստղիկ: Ես լեղապատառ, դողացող ոտքերով, գլխումս արդարացման հազար ու մի տարբերակ ապարդյուն մոգոնելով՝ մոտեցա նրան: Ասա

Continue reading

Վոլֆգանգ Բորխերտ (Wolfgang Borchert) | ԽՈՀԱՆՈՑԻ ԺԱՄԱՑՈՒՅՑԸ

Նրանք դեռ հեռվից նշմարեցին մոտեցող կերպարանքը, քանի որ վերջինս աչքի էր ընկնում: Նա ծեր էր թվում, բայց երբ մոտեցավ, նկատեցին, որ հազիվ քսան տարեկան կլիներ: Ծերունու դեմքով այդ երիտասարդը նստեց նրանց մոտ՝ նստարանին, ապա կողքիններին ցույց տվեց այն, ինչ իր ձեռքում էր:

Continue reading

Վարդինե Իսահակյան | ԻՆՉՈ՞Ւ ԵՆ ՔՈ ԱՉՔԵՐԸ ՄԻՇՏ ՏԽՈՒՐ

(Էվա Ադյանի օրագրից)

Ամռան տապին հաջորդել էր աշնան պաղ օդն ու քաղաքի փոշին ասես նվազել էր: Օդի մեջ մոտալուտ ձմռան սառնությունն էր զգացվում։ Հինավուրց քաղաքի անհամաչափ փողոցներն ու ծուռումուռ մայթերը ծածկվել էին ինքնատիպ գունապնակ ունեցող տերևներով: Արևի նվազ ջերմությունը, դառնաշունչ քամին, աշնան տերևաթափը աննկատ տխրություն էին սփռում ամենուր։ Բազմահարկ շենքերից մեկի բակում հին թխկիների դալկացած տերևների խշշոցին համընթաց օրորվում էր խաղահրապարակի գունավոր փայտերից պատրաստված ճոճանակը՝ ճռռռ, ճռռռ, ճռռ… Մի երիտասարդ աղջիկ փարթամ մազերն ուսերին փռած, հայացքը խոնարհած գոգին դրված տերևակույտին՝ ճոճվում էր գլխահակ ու մտքերով դեգերում հեռուներում:

Continue reading

Իշխան Չիֆթճեան | ԶԱՊԷԼ ԵՍԱՅԵԱՆԻ ՀԵՏ ԽԱՆՈՒԹԷ ԽԱՆՈՒԹ

Հասան կը հեռաձայնէ։ Կ’ուզեն գրական ձեռնարկ մը կազմակերպել, նաեւ Զապէլ Եսայեանէն ընթերցում մը կատարել… հայերէնով։ Եւ միտքը ես եկեր եմ։ Շատ աղէկ, բայց չզարմանալը անկարելի է։ Հայերէնը ո՞վ պիտի հասկնայ իր շրջանակին մէջ։ Թուրք, հայ եւ քիւրտ երեք գրողներէ գրական ընթերցումներ են խնդրոյ առարկայ ձեռնարկին բաղադրիչները, Համպուրկի այս ծայրամասին մէջ. իւրաքանչիւր հեղինակէ բնագիր եւ թարգմանութիւն (գերմաներէնի). Եսայեանի պարագային՝ ֆրանսերէնէ թարգմանուած, այսինքն՝ թարգմանութեան թարգմանութիւն. յետոյ կը տեսնեմ, որ թարգմանութիւնը կը կաղայ տեղ-տեղ, բայց հարցը այդ չէ։ (Եսայեան եթէ կը գրէ, օրինակ, «… ցրիւ բուրմունք…, երանգ, լոյս եւ երազ…», գերմաներէնը կը թարգմանէ՝ «… շատ բոյրեր, գոյներ եւ լոյսեր»։ Երազ-ը մէկդի նետուած է, ցրիւ-ն ալ՝ շատի վերածուած)։ Թարգմանութիւն մըն է, ի վերջոյ։ Բայց թարգմանչուհիին համարձակութեան նայէ՛. ամբողջ հատոր մը կազմել, հատուածներ այս-այն հայ գրողէն, առանց հայերէն գիտնալու, ֆրանսերէն թաղգմանութեան վստահելով…։ Ինչպէս ատենին Հայաստանի մէջ մայր ռուսերէնի թարգմանուած կտորներ անկէ անհամ-անհոտ կը թարգմանուէին սովետական աշխարհի որդի լեզուներուն։ Քաղաքակրթեալ Արեւմուտք… կեցցե՛ս, մեռցո՛ւր լեզուները։ Ու հիմա, գոնէ Եսայեան հատուածաբար կամ կաղն ի կաղ, ինչպէս որ է, ներկայ է գերմանացի ընթերցողին համար։ Շնորհակալ պիտի ըլլանք։ Մանրամասնութիւններով ո՞վ կը զբաղի։

Continue reading

Վարդինե Իսահակյան | Հ Ե Ր Ո Ս Ը

Ամառային մի պարզ օր բարձրահարկ շենքերից մեկի չորրորդ հարկի բաց պատուհանից սենյակ էր ներթափանցում դրսում թևածող տաք, խիտ լռությունը… Սոնան գամված էր հյուրասենյակի կենտրոնում դրված բազմոցին ու հեռախոսի էկրանին: Վերջին օրերին համացանցն ամենահաճելի վայրն էր, ուր նա ընկղմվում էր ժամեր շարունակ ու մոռանում իրական աշխարհի մասին:

Continue reading

Մարուշ Երամեան | ՏԱՐՈՒԱՆ ԱՌԱՋԻՆ ՕՐԸ

Ինչպէ՛ս կ’անցնէր այդ օրը, չեմ յիշեր. Ի՛մ տանս մէջ, մանաւանդ երբ կաղանդի հաւաքոյթը մեր քով կ’ըլլար, յաջորդ առաւօտը երջանկութիւն կը բուրէր՝ տունը տաք եւ տեսակ-տեսակ բարիքներով լեցուն, զաւակներս գոհ, ամուսինս երբեմն գոհ, երբեմն ոչ, բայց դեռ խորունկ քունի մէջ, ես միայն արթուն:

Continue reading

Վարդինե Իսահակյան | Ա Ր Ա Մ Ը

Արամը մեր դասարանում էր սովորում: Հագնվում էր պարզ, անպաճույճ. ձմռանը բրդե դարչնագույն սվիտեր էր հագնում և նույնպիսի կիպ շալվար, որոնք մայրն էր գործում: Դիմագծերն էլ նույնքան պարզ էին՝ թուխ մաշկ ուներ, կանոնավոր փոքր քիթ… Քիչ էր խոսում, հայացքի անբասիր, բարի արտահայտությամբ միշտ լսում էր բոլորին: Ապրում էին մայր ու որդի նույնքան պարզ, համեստ կենցաղով փայտե կիսախարխուլ տնակում: Երբեք չէինք լսել Արամի հոր մասին՝ որտեղ էր, ինչով էր զբաղվում:

Continue reading