Category: Արձակ

Կոլյա Տեր-Հովհաննիսյան | ՄԱՆԿՈՒԹՅԱՆ ՀՈՒՇԵՐ

Իմ ծննդյան ութերորդ տարեդարձի օրը համընկավ Իrանի ժամանակակից պատմության թերևս ամենանշանակալից քաղաքական իրադարձությանը՝ Մորդադ 28-ի հեղաշրջմանը, որ գլխիվայր շուռ տվեց երկրի իշխանությունը: Շատերն այդ օրը համարում են երկրի ժողովրդավարության մահը և բռնատիրության սկիզբը: Այդ օրը Մոսա՛դեղը՝ Իրանի նավթարդյունաբերության ազգայնացման գլխավոր դերակատարը, չեզոքացվեց: Նավթարդյունաբերության ազգայնացումից դժգոհ ամերիկացիների և բրիտանացիների բացահայտ աջակցությամբ գահին նստեց Շահը և թագավորեց մինչև իսլամական հեղափոխությունը, երբ ես վաղուց հրաժեշտ էի տվել մանկությանս ու պատանեկությանս, բայց ամեն տարի, երկրում այդ օրվա կապակցությամբ տեղի ունեցող իշխանամետ բազմաթիվ միջոցառումները, տոնակատարություններն ու հրավառությունները հումորով վերագրում էի իմ ծնունդին…

Continue reading

Նորա Պարութճեան | ԵՐԵՔ ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹԻՒՆ

Հաւանաբար
այս տերեւը կը հասկնայ,
որ հասած է իր ժամը
ու պէտք է մինակը
իյնայ,
տարրալուծուի հողին մէջ

Continue reading

Նաիրա Սիմոնյան | ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

***
Երբ պաշարված բարձունքներից նվիրական,
Ցած կթափվի զղջումների այրված փոշին,
Եվ գագաթը հո՛ղ կդառնա սովորական՝
Կավաշաղախ հենակ իբրև իմ ոտքերին,

Continue reading

Կոլյա Տեր Հովհաննիսյան | ՀԱՅԻ ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ

Կոլյա Տեր Հովհաննիսյան

Փոքր ազգ ենք, մեծ հատվածը իր բնօրրանից դուրս՝ տերն է աշխարհի ու արևի, ինքը՝ տնավեր…

Գլուխ է ծռում օտարների առջև՝ նա, ով կանգնած իր բարձրագահ լեռներում, երգել է հպարտ՝ «Տալվորիկի զավակն եմ քաջ, չեմ խոնարհիլ վատին առաջ»…

Խոսում է աշխարհի բոլոր լեզուներով՝ իսկ իր լեզվո՞վ…

Եվ դեռ շարունակում է արտագաղթել շատով, ներգաղթել՝ քչով…

Այնուամենայնիվ՝ «Թէև փոքր ածու ենք, բայց մեր մէջ ևս գործւել են գործեր յիշատակության արժանի»…

Continue reading

Արմեն Մալխասյան | Արամ Հարիգանի ոդիսականը

Ապրած տասնյոթ տարիների ընթացքում Արամ Հարիգանը ոչ մի բանի մասին երկար չէր մտածել: Ոչ այն պատճառով, որ ունակ չէր, պարզապես առիթ չէր ունեցել: Ապահովվածությունը նրա խաղաղ մանկության ու անհոգ պատանեկություն մշտական ուղեկիցն էր եղել, իսկ քաղաքական իրադրությունը, արժեթղթերի շուկայի պայթյունավտանգ իրադարձությունները, նավթի բարելի և ոսկու ունցիայի արժեքների մշտնջենական տատանումները, ոչ մի անգամ նրա հոր գործերի վրա այնքան ազդեցություն չէին ունեցել, որ զգար իր մաշկի վրա: Արամի պահանջմունքները շռայլ չէին, իսկ երբ մարդ յուրաքանչյուր նյութական ձեռքբերմանը հասնում է քարտը բանկոմատի միջով սղացնել — անցկացնելով, ու դրանից հետո էլ այդ քարտը մնում է արտաքնապես անփոփոխ, երբեք չի զգում թվերի տարբերությունը և չի ըմբռնում դրամի իսկական արժեքը: Տասը հազա՞ր է, թե՞ միլիոն` երկուսն էլ թույլ են տալիս ձեռք բերել ցանկացածը: Այսպիսով, Արամը ապահովված ամերիկացի երիտասարդ էր ու ոչ մի պատճառ չուներ մտածելու, թե ինչպես արորը տրակտորով փոխարինի, որպեսզի ավելի շատ արդյունք ստանա:

Continue reading

Դինո Բուցատի|ԽԵՂՃ ԵՐԵԽԱ (Povero bambino)

Ավստրիա, 1904 թ.
Մի զբոսայգում երեխանրի խմբերը պատերազմ են խաղում:

Նրանցից շատերը շիկահեր են, վարդագույն մաշկով, կապույտ աչքերով: Ու քանի որ տղեկները հաճախ բնազդորեն դաժան են լինում, նրանց անողոք կատակների առարկան հինգ տարեկան մի երեխա է, պստլիկ, լղարիկ, սև մազերով:
Ի վերջո, ցեխակոլոլ, կոտրված խաղալիք-հրացանով, հարթ ու սև մազերով տղեկը ապաստան է գտնում մոր մոտ:

Continue reading

ԲԵՆԻԿ ՍՏԵՓԱՆՅԱՆԻ «ՓԱՐՈՍՆԵՐԸ ՀԱՅՏՆԻ ԵՎ ԱՆՀԱՅՏ» ԳՐՔԻ ՇՆՈՐՀԱՆԴԵՍԸ

Սույն թվի Դեկտեմբերի 10-ին, ‹‹Զանգակ›› գրատանը տեղի ունեցավ Բենիկ Ստեփանյանի ‹‹Փարոսները հայտնի և անհայտ›› բանաստեղծական ժողովածուի շնորհանդեսը: Գիրքը բաղկացած է հինգ շարքից:

Continue reading

Դինո Բուցատի | ԵՐԿՈՒ ՎԱՐՈՐԴՆԵՐԸ (I due autisti)

Տարիների հեռվից, դեռ ինքս ինձ հարցնում եմ, թե ինչ էին ասում իրար դիակառքի երկու վարորդները, մինչ մեռած մայ րիկիս տանում էին հեռավոր գերեզմանատուն:
Երկար պիտի գնայինք, ավելի, քան երեքհարյուր կիլոմետր, ու թեև ավտոճանապարհը բանուկ չէր, չարաղետ դիակառքն առաջնում էր դանդաղորեն:

Continue reading

Գիսանե Հովսեփյան | ԵՐԵՔ ԴՐՎԱԳ՝ ՄԵԿ ՇՐՋԱՆԱԿԻ ՄԵՋ

ՀՈՒՇԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ
1992-ի չոր օգոստոսն էր: Արևն արդեն Քաղոն սարի սնարին էր և ուր որ է, մայր պիտի մտներ: Օրը մերկանում էր կամաց: Մեր տան երկրորդ հարկի պատուհանից ես նայում էի դուրս: Եկեղեցու գմբեթի երկարող ստվերն ընկել էր մեր դռան առջև: Ստվերի մեջ հայրս էր կանգնած: Ինչպես միշտ, այս անգամ էլ ես քաշվում էի թեկուզ հեռվից նրան նայելուց: Չէի նայում, բայց զգում էի նրա լայն ճակատի երեք-չորս ակոս կնճիռները, Քաղոնին նայող մեծ աչքերի զուլալ մաքրությունը, թավ, սև հոնքերի կամարը, փոքր-ինչ կապտին զարկող շրթունքները, լայն ուսերը, աջ ձեռքը՝ ծխախոտը մատների արանքում և մատանին՝ մատնեմատին: Նրա հագուստն իմ հիշողության մեջ չի տպավորվել, ըստ երևույթին անուշադիր եմ եղել: Հայրս ինձ համար ողջ աշխարհն իրենց մեջ առած իր մեծ աչքերն էր: Ու տխուր էին այդ մեծ աչքերը, տխուր էին ինձ անհասկանալի մի տխրությամբ: Կարոտ էր հասունանում այդ աչքերում 90-ական ծանր տարիներին:

Continue reading

Կոլյա Տեր Հովհաննիսյան | ՏԱՔՍԻՆ

Գոնե դրսից էլի մի տեսք ուներ, թեև սև ներկը կորցրել էր իր վաղեմի փայլը, ետևի ձախ դուռը փոս էր ընկել, մեքենայի իրանի վրա, աջ կողմի ողջ երկարությամբ ձգվում էին երկու զուգահեռ սպիտակավուն ակոսներ, մեկը հաստ՝ վերևում, մյուսը բարակ՝ ներքևում, դիմահար ապակու վրա նշմարվում էր քարի հարվածի հետևանքով կլորավուն կոտրվածք՝ տարածված ճաքերով: Նոր էր գնել դեղին գույնի Taxi ցուցանակը, որը դնում էր ավտոյի տանիքին հպարտությամբ ու ամեն գիշեր մեքենան բակում կառանելուց հետո վերցնում, տանում էր տուն: Նոր էր «գնել» նաև ավտոյի տեխնիկական զննման կտրոնը, առանց զննման, տարեթիվը վրան, ու դրա ստեղծողին հայհոյանքներ շռայլելով՝ փակցրել ապակու ճաքից մի քիչ վերև: Հաշվիչ չուներ, դրա փոխարեն՝ տեղական արտադրության թվայնացված հայելին օժտված էր կարմիր ու կանաչ ճրագներով, ինչը հաշվիչի առկայության պատրանք էր ստեղծում:

Continue reading