Արմինե Պետրոսյան | ՍՊԻՏԱԿ ԱԳՌԱՎ

Արմինե Պետրոսյան

Արմինե Պետրոսյան

Ծիտիկ

-Մա՛մ, նայի՛, ծիտիկն ուզում  թլնի, արի վազենք՝ բլնենք:

-Աղջի՛կ ջան, մենք չենք կարող ծիտիկին բռնել, կփախչի:

-Մա՛մ, որ արագացնենք, ցի փախծի: Մաաա՛մ, տե՛ս՝ մեզնից մի քից ա  հելու:

Աչքերը լայն բացած, խնդրող հայացքով մորն էր փորձում համոզել փոքրիկ աղջիկը՝ անհանգիստ տրոփող սրտիկով ու ոգևորված դեմքով: Շտապող շարժումով ձգում էր մոր թևը:

-Վա՛յ, չե՞ս հասկանում, ասացի, չէ՞, որ մենք չենք հասցնի բռնել : Վե՛րջ, թեման փակված ա:

-Մաաա՛մ, խնդում եմ,-փոքրիկ ձեռքերը մորն էր պարզել, սրտիկը արագ-արագ էր խփում, հույս ուներ, որ մայրը կլսի,-տե՛ս, եյեք քայլ ու կհասնենք:

Տնային տնտեսուհու ծանր առօրյա, ընտանեկան տարաձայնություններ և շատ վառ երևակայությամբ աղջնակ…

-Ի՞նչ ես ձայնդ գլուխդ գցել, վե՛րջ տուր, ձեռքս պի՛նդ բռնի, գնում ենք տուն:

-Բայց ինցի՞:

-Չես հասկանում, հա՞, ծիտիկները թռչում են, մենք չենք կարող նրանց բռնել:

-Մենք էլ կթլցենք, մա՛:

— Հիմա՛ր աղջիկ, դու թևեր ունե՞ս, որ թռչես: Թողնեն՝ միայն ինձ զայրացնես:

-Ունեմ, նայի՛, ես եկու թև ունեմ:

-Վաա՜յ, գժվեցրեց: Լսի՛, դու քո թևերով չես կարող թռչել: Թռչելու համար թռչունի թև է պետք: Դու չունես: Մեկընդմիշտ ականջիդ օղ արա՝ դու չես կարող թռչել:

-Բայց ինցի՞, մա՛, արի փոլցենք: Բա որ կայողանամ:

-Վե՛րջ, տուն գնացինք, արդեն ցուրտ ա:

-Մա՛մ, ծիտիկը թլավ: Մենք չհասցրինք:

-Ուույ…

Դեմքը ոգևորությունից կարմրել էր, մի ոտքն արդեն վերև էր բարձրացրել, մյուսը դողում էր վազելու ցանկությունից: Եթե մայրն այդքան ամուր բռնած չլիներ ձեռքը, նա հիմա ծիտիկի մոտ էր:

 

 Մամ

Իմ աղջիկն էդպես ա, ինչ որդուբլոճ տեսնի, կասի. “Սա իրենց տեսակի մեջ գիտնական է” կամ “ գերի ընկած ազնվական”: Իրեն թողնեն, գոմերից դուրս կհանի բոլոր կենդանիներին, վանդակներից՝ թռչուններին, մարգերը ծաղկահան կանի, “որովհետև այդպես բնական չէ”:

Մա՛մ, ես կարող էի թռչել, բայց դու կտրեցիր թևերս:

— Տասնհինգ տարեկան աղջիկ ես, ուղեղդ ջուր ա: Անէ՛, չե՞ս մտածում, որ արդեն ժամանակն է մեծ մարդու նման մտածելու:

-Մեծ մարդը անտարբեր, անզգացում մա՞րդն է:

Անխնա ոտքի տակ տվեցիր, բմբուլները ցրիվ-ցրիվ եղան, ու դու քո առավոտվա ուբոռկի ժամանակ հանգիստ ավլեցիր թևերս, սավոկի մեջ լցրիր ու թափեցիր աղբամանը:

“Բժշկի կարծիքով տղայի ինքնասպանության վերջին փորձը հնարամտության գլուխգործոց էր”:

Ասում են՝ սողունը սողուն է ծնում, բայց դու թռչուն էիր ծնել:

“Այն հաջողությամբ կպսակվեր, եթե հիվանդներից մեկը, մտածելով, թե նա թռչել է սովորում, չնախանձեր ու չխափաներ նրա թռիչքը”։

Ի՞նչ անեիր՝ պիտի սողալ սովորեցնեիր: Թռչունդ համառ էր, նա ճախրելու համար էր ծնվել, իսկ դու ուզում էիր գետնի վրա պահել:

“ Իսկ իրականում նա ուզում էր իր աշխարհից անցք բացել ու փախչել”։

Մաաա՜մ…

 

Փազըլը

Փողոցներ ու փողոցներ, շենքեր ու շենքեր, մեքենաներ, մշակված ծաղկամարգեր, շուն ու կատու՝ տանը պահվող, ձի ու էշ՝ գոմում պահվող, արծիվ ու բազե՝ ընտելացրած:

Փազլը քանդվում է: Կը՛տ-կըտ-կըտ… Բլուրներն են, փարթամ դաշտեր, ջունգլիներ:

Հսկա ծաղիկը՝ բուսահոտ, բուսակաթ, բերանը բացել, շոշափում է գլուխս, հաջորդ վայկյանին նա ինձ կուլ է տալիս: Ծամում, քաշում միջիս եղածն ու չեղածը, սեղմվում ու սեղմում, սեղմուուում: Հետո զզվանքով դուրս է թքում: Գլուխս բռնած մի կերպ փախչում եմ, բլրի վրա մի ձի է երևում, հենց հասնեմ, կնստեմ ու տուն կգնամ: Վազում եմ: Այս բլուրն անցնեմ, մյուսը ձիու բլուրն է, չէ՛, դեռ երկու բլուր էլ կա, սա էլ անցնեմ ու…, չէ՛, դեռ չորս բլուր էլ կա, շունչս կտրվում է հիմա չորքոտանու պես եմ առաջ շարժվում, ևս վեց բլուր ու կհասնեմ: Հիմա սողում եմ: Մա՛մ, ուրախացի՛ր, սողում եմ, սողուուում: Բայց դա ինձ համար նորմալ չէ, մա՛մ, ես ուղղակի ուժասպառ եմ: Բա որ ուշքս գնա՞: Չէ՛, չի կարելի:

Վա՜յ, ձին կողքիս է: Փորձում եմ նստել վրան, քացով տալիս է հենց ճակատիս մեջտեղին: Ուղեղս ցնցվում է:

Դաշտի մեջ վազում են աքլորները: Կատարներն օդում թափահարում են՝ բարձրացնում, իջեցնում, բարձրացնում, իջեցնում, կտցում են, սուր-սուր կտուցներով քանդում են ընդերքը: Գետինը դողում է, փլթփլթում, պոկպոկվում: Ճեղքեր են բացվում, դրանք րոպե առ րոպե մեծանում են: Աքլորները ճեղքի եզրին են, չանչերով բռնել են որդախառն հողակոշտերը, իսկ դրանք գնդիկ-գնդիկ ցած են թափվում: Դե՛, թռե՛ք, թռչուն եք, չէ՞, թռե՛ք: Դուք վայրի թռչուն եք, չէ՞, թռե՛ք, թե չէ ինչի՞ համար են ձեր թևերը: Է՜, կցկտուր թափ եք տալիս կողքներդ կպած ելուստները, դրանք թև չեն, շրտե՛ք, թող գնան:

Հարյուրներով իրենց գցում են բացվող ճեղքերի մեջ, խփվում դուրս ցցված քարերին, արյունը պայթում է օդում ու խառը ցրիվ գալիս: Է՜, հավացունե՛ր…

  

Թռչողների պատշգամբ

Ասում են՝ կողքի փողոցում մի շենք կա, որի առաջին մուտքի 9-րդ հարկում մի հսկա պատշգամբ կա՝ Թռչողների պատշգամբը: Դա այն նախամուտքն է, որ բաժանում է Սողունների աշխարհը Թռչունների աշխարհից: Հեշտ չէ գտնելը ճիշտ տեղը, բայց դա ինձ չի վախեցնում: Ես հաստատ որոշել եմ, գնալու եմ: Բարձրանալու եմ իններորդ հարկ, կանգնելու եմ պատշգամբի ճաղերին, լաաայն բացելու եմ թևերս ու… թռչելու եմ: Ասում են՝ թռչելիս պիտի անպայման վերև նայես ու աչքերը չփակես, թե չէ վայր կընկնես:

Դու ուզում ես թռչել վեր, դեպի շատ վեր, դու ճախրել ես ուզում:

Էնան նորից դառը ժպիտով նայեց պայուսակի մշտական բնակչին՝ “Նշաններ և սիմվոլներ” Վ. Նաբոկով:

Վերջապես իններորդ հարկում է: Պատշգամբում օդը յուրահատուկ քաղցր է: Այնքան հեշտ է  շարժվել ազատ օդին ընդառաջ:

Ոտնաթաթերն արդեն գրկել են բազրիքի ճաղերը, իսկ նա դեռ փակ աչքերով շնչում ու շնչում է: Ահա և Թռչողների պատշգամբը: Հեշտ է նայել ներքև, երբ այնտեղ ոչ մի կապող բան չկա:

Հիմա այլևս չէր կասկածում, որ իր թևերը ունակ են թռչելու: Վստահ էր: Մի քայլ էր իրեն բաժանում Թռչունների աշխարհից:

Ամեն ինչ կատարվեց ինքնաբերաբար:

-Մաաաա՜մ, ես թռչո՜ւմ եմ, տեսա՞ր…

1 comment

  1. Կուզեի նշել, որ “Մամ” հատվածում փակագծերի մեջ եղած նախադասությունները Վ. Նաբոկովի “Նշաններ և սիմվոլներ ” ստեղծագործությունից է:

Թողնել պատասխան

Your email address will not be published.