Category: Թարգմանություն

ԲԱԲԱ ԹԱՀԵՐ ՕՐԵԱՆ | Ռուբայիներ

Պարսկերենից թարգմանեց Էդուարդ Հախվերդյանը

***
Գերեզմանի կողքով անցա այգաբացին,
Ձայն լսեցի, ախ ու հառաչ ողբագին,
Ես լսեցի հողաթմբին գանգն ասաց`
Աշխարհն այս, չի արժենա մի հարդ չնչին:

Կարդալ ավելին

Ալի Մուսավի Գյարմառուդի | ԵՐԿՈՒ ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹՅՈՒՆ

Պարսկերենից թարգմանեց Էդուարդ Հախվերդյանը

ԽՈՏԻ ԼՈՒՌ ՑՆԾՈՒԹՅՈՒՆԸ
Տեսել եմ շքեղությունը գետի,
Որ հոսում է ծանրորեն,
Եվ չարաճճիությունը սյուքի`
Խնձորենու ճյուղերին ճոճվող,
Լսել եմ շառաչը ալիքի.
Ափի հետ ամուսնական առագաստի`
Երկչոտ քաշքշուկի մեջ…

Կարդալ ավելին

Անդրեյ Պլատոնով | ՊԱՏՈՒՀԱՆ

Ռուսերենից թարգմանեց՝ Սաթենիկ Բադալյանը
Բլրակները կապտախառն սպիտակ էին` շաքարի նման: Նրանք` կլոր ու անտառազուրկ, ծածկվել էին թանձր ձյան հաստ շերտով, որ քամուց պնդացել էր: Ձյունը կիրճերում այնքան խոր էր ու պինդ, որ նույնիսկ դիմանում էր մարդու ծանրությանը, իսկ լանջերն ասես պատված լնեին մեծ-մեծ պղպջակներով. դրանք սոճու թփերն էին, որ տարածվել էին գետնով մեկ ու ձմեռվա քուն մտել` դեռ առաջին ձյունը չեկած: Մեզ հենց դրանք էլ պետք էին:

Կարդալ ավելին

Սլավի-Ավիկ Հարությունյան | ԿԻՆՈՆՇԱՆԱԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ՆՐԱ ԺԱՄԱՆԱԿԱԿԻՑ ԽՆԴԻՐՆԵՐԸ

Նշանագիտությունը կամ սեմիոտիկան նշանի և նշանային համակարգի մասին ընդհանուր գիտություն է, որ ձևավորվել է 19-րդ դարի վերջին ու 20-րդ դարի սկզբին: Նրա ակունքներում կանգնած էին ամերիկացի փիլիսոփա Չ. Պիրսը և հայտնի լեզվաբան, կառուցվածքային լեզվաբանության հիմնադիր Ֆերդինանտ դը Սոսյուրը: Նշանագիտությունը բուռն զարգացում ապրեց, սակայն, 20-րդ դարի սկզբին: Գիտական այս նոր հայեցակարգի կարևորագույն նվաճումն այն է, որ վերջինս դարձավ փիլիսոփայությունը, հումանիտար գիտակարգերն ու ճշգրիտ գիտություններն իրար միացնող յուրօրինակ կամուրջ:

Կարդալ ավելին

Սլավի-Ավիկ Հարությունյան | Ժանրի խնդիրը ռուս գրականագիտության մեջ (մշակութաբանական մոտեցում)

Ժանրերի տեսությունը էսթետիկայի և արվեստագիտության հնագույն բաժիններից է, որ սկզբնավորվել է դեռևս անտիկ ժամանակաշրջանում Արիստոտելի («Պոետիկա») և Պլատոնի («Պետություն») աշխատություններում: Այսօր էլ, սակայն, խնդիրն արդիական է. այս թեմայով քննարկումներն ու բանավեճերը շարունակվում են: Խնդրի վերաբերյալ առկա մոտեցումների վերլուծությունը թույլ է տալիս առանձնացնել երկու արմատապես տարբեր ուղղություններ` գեղագիտական և արվեստագիտական: Էսթետիկական մոտեցման հիմքում ընկած է էսթետիկայի` որպես մշակույթի գործառույթների և նրա զարգացման առավել ընդհանուր օրինաչափությունների մասին գիտության ընկալումը: Այսինքն` այնպիսի գիտության, որ հենվում է ընդհանրական բնույթի կաղապարների վրա, որոնք տարբեր են մշակույթի առանձին տեսակների և տարբեր` մշակույթի պատմական զարգացման փուլերի համար…

Կարդալ ավելին

Էդնա Միլլեյ | ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Կապույտ մորուք

Պետք չէր բացեիր դուռը: Բացեցիր:
Ներս մտիր և տես՝ ինչ աննշան եմ
Քեզ դավաճանել: Ոչ գանձ կա այստեղ
Թաքուն, ոչ կճուճ, ոչ ճշմարտություն

Ցույց տվող հայելի: Ոչ իսկ գլուխներ
Սպանված կանանց՝ քո պես ագահ կամ
Տանջանքի հետքեր: Լոկ այն, ինչ տեսար…

Կարդալ ավելին

Դընի Դոնիկյան | ՄԵՆԱՎՈՐ ՃԱՆԱՊԱՐՀ ԴԵՊԻ ԶԱՆԳԵԶՈՒՐ — 10

Վահանավանք
Կտրեցինք անցանք Ողջի գետը, թողեցինք Շնարջիկ գյուղն ու գնացինք բլրալանջով ելնող անտառային մի ճանապարհով: Աչքդ միանգամից շոյում է վանքի նրաբակերտ ուրվապատկերը: Ու նաև նրա թարմ, կարմիր կղմինդրները` կանաչ ու վայրի ճանապարհի ծայրին: Այդժամ կռահում ես, որ Վահանավանքը դարձել է հախուռն վերականգնման առարկա: Աշխատանքը մի թիմի, որը ղեկավարում է ակադեմիկոս Գրիգոր Գրիգորյանը, բայց որը հանկարծակի ընդհատվել է: Մնում են սրահները` ամրակուռ կամարներով, որ արված են երգեցողության ձայնն ավելի ուժգնացնելու համար:

Կարդալ ավելին

Անդրե Ժիդ | ԱՐՎԵՍՏԻ ԵԶՐԱԳԾԵՐԸ

ֆրանսերենից թարգմանեց Հռիփսիմե Դայանը

 

(հատված 1900 թ. մարտի 29-ին Բրյուսելում կայացած «Անկախ էսթետներ» արվեստագետների միության համաժողովից)

Նվիրվում է Մորիս Դենիին

Հարցը հետևյալն է` մինչև ո՞ւր կհասնի առաջընթացը: Կարելի է ասել (և դա գրեթե տերմինաբանություն է), որ գիտության սահմանները միշտ ետ են մղվում` անգամ իր առաջընթացի իմաստով: Արվեստում հարցն այլ կերպ է դրված: Այս դեպքում առաջընթաց ասվածը հանդես է գալիս իր ողջ իմաստով, և ինչպես վերջերս գրում էր Էնգրը[1]` չեն կարող սառնարյուն ասել և լսել, որ «ներկայիս սերունդը բավականություն է ստանում` նայելով այն ահռելի առաջընթացին, որ նկարչությունն ունեցավ Վերածննդից մինչ մեր օրերը»: Հարցն այսքանով չի սահմանափակվում. մինչև ո՞ւր կհասնի նկարչությունը, երաժշտությունը, գրականությունը: Սակայն անհեթեթություն է մտածել, թե ուր կհասնեն, և պարզապես քաջություն է պետք ունենալ դրան պատասխանելու համար:

Կարդալ ավելին

Նազիմ Հիքմետ | ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

թաարգմանությունը ֆրանսերենից `Գառնիկ Մելքոնյանի

Ամենազարմանալին`արարածներից

Կարիճի պես , եղբայրս,
Կարիճի պես ես
Սարսափ-գիշերվա մեջ:
ճնճղուկի պես, եղբայրս
Ճնճղուկի պես ես
Իր մանր տագնապների մեջ:

Կարդալ ավելին

Դընի Դոնիկյան | ՄԵՆԱՎՈՐ ՃԱՆԱՊԱՐՀ ԴԵՊԻ ԶԱՆԳԵԶՈՒՐ – 5

Ֆրանս. թարգմանեց Գառնիկ Մելքոնյանը
Գիշերային ջրեր

Եթե դուք էլ ինձ նման ունեք միզելու մի ապարատ, որը պատի ժամացույցի պարբերականությամբ ձեզ խուտուտ է տալիս, և որ դատարկվելու համար ձեզ պետք է գիշերով հասնել այն զուգարանին, որը գտնվում է տանից դուրս, ձեզ անծանոթ մի վայրում, մի խուլ գյուղի խորքում, խոզերի ու կովերի հենց ետևում, ու դիմակայել տան շներին, որոնք անմիջապես առնում են օտարերկարցուդ հոտը, նյարդայնանում ամենափոքր իսկ աղմուկից ու գռմռում ասես մարտից առաջ, ի՞նչ է ձեզ պետք հնարել` վնասներից խուսափելու և ապահով լինելու համար, որ նորից տեսնելու ես լույսի բացվելը:

Կարդալ ավելին